Bijna één op de vijf Venlonaren is laaggeletterd, becijferde Maastricht University en Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) een paar jaar geleden. Dit houdt in dat duizenden stadgenoten moeite hebben met het opstellen van een mailtje, het schrijven van een sollicitatiebrief of het lezen van een goed boek. Dat kan beter en alle beetjes helpen, vinden wij van Krag. Speciaal daarom maakte onze taalfetisjist Sven Poels een lijstje met tien eenvoudig te voorkomen taalfouten die, na het doornemen ervan, hopelijk tot de voltooid verleden tijd behoren.
Word ik niet vrolijk van. Les 1 in het Nederlands: de stam (in elk geval het werkwoord min –en, in dit geval ‘word’) krijgt na de ik-vorm geen uitgang. Dus: ik word.
De jij-vorm krijgt juist wel een metgezel, en wel de -t. Je/jij wordt, dus. Easy peasy, nietwaar?
Als het onderwerp je/jij achter de persoonsvorm staat, is de correcte vervoeging word. Ietwat tricky, maar makkelijk te checken met de stam van een woord dat niet eindigt op een -d of -t, zoals kook (van het werkwoord koken): kook jij…? Let wel: ‘je’ kan alleen onderwerp zijn als het te vervangen is door ‘jij’.
Bijzonder naar, deze (ha-ha). ‘Na’ wordt gebruikt bij een opeenvolging (in tijd of ruimte); ‘naar’ geeft een richting aan. Bijvoorbeeld: ‘Na de Boètegewoëne Boètezitting ga ik naar de Loco’.
Worden nogal eens door elkaar gehaald. En het is zo simpel: ‘jou’ is een verwijzing naar een persoon (‘Ik ben jou veel dank verschuldigd’); ‘jouw’ duidt bezit aan (‘Is dit jouw spelfout?’).
Valt onder hetzelfde rijtje. ‘Mijn’ is weer een bezittelijk voornaamwoord (‘Heb je mijn spelfout gezien?’); ‘me’ gebruik je als verwijzing naar jezelf (‘Dat zal me een zorg zijn’).
Buro of nivo: we weten wat ermee bedoeld wordt, maar het is fout. Ingeburgerde woorden die uit het Frans afkomstig zijn en eindigen op -eau, moeten ook op die manier worden gespeld. Compris?
Produkt, insekt, kode. Sinds de invoering van de ‘nieuwe’ spelling in 1996 mogen deze woorden alleen nog met een -c worden geschreven.
In het Engels schrijf je -’s om bezit aan te geven (Jack’s car); in het Nederlands mag je de apostrof op die plek weglaten: Jacks auto. Let wel: als de eigennaam eindigt op een -s, komt er een apostrof áchter deze laatste letter: Suus’ auto.
Hier heeft ondergetekende zich ook aan schuldig gemaakt, tot ik besefte dat ‘beseffen’ geen wederkerend voornaamwoord is. ‘Besef jij je dat’ = niet juist. Hopelijk besef jij dat nu ook.
Dit wil ik delen!
